Hạt đậu miêu còn được gọi là bổ cốt chỉ hay Phá cố chỉ, Hắc cố tử, , được ghi làm thuốc đầu tiên trong sách Dược tính bản thảo. Hạt chín phơi khô của cây Bổ cốt chi (Psorales corylifolia L.) dùng làm thuốc.
Bào chế bỏ tạp chất, dùng sống hoặc tẩm nước muối sao cho hơi phồng, gọi là Diêm Bổ cốt chi, lúc dùng đập vụn.
Đắng cay, đại ôn qui kinh Thận tỳ.
1. Tính vị:
Sách Dược tính bản thảo: vị đắng cay.
Sách Khai bảo bản thảo: cay, đại ôn, không độc.
Sách Hiện đại thực dụng Trung dược: vị cay, đắng mà ngọt.
2. Qui kinh & bào chế :
Sách Lôi công bào chế dược tính giải: nhập thận kinh.
Sách Bản thảo hội ngôn: nhập thủ quyết âm, túc thái âm và mệnh môn.
Sách Bản thảo kinh giải: nhập túc dương minh vị kinh.
Bộ phận dùng làm thuốc của phá cố chỉ là hạt, thu hái vào mùa thu ở quả chín, phơi khô, dùng sống hoặc chế biến như sau: Phá cố chỉ sao: lấy hạt phá cố chỉ sao nhỏ lửa đến khi có mùi thơm. Phá cố chỉ chích muối: cho phá cố chỉ (10kg) vào nước muối (0,2kg) trộn đều. Để một giờ cho hạt đậu ngậm hết nước muối rồi sao nhỏ lửa cho phồng. Có thể trước khi cho ngậm nước muối, ngâm hạt với rượu rồi với nước trong 12 giờ, vớt ra, phơi khô rồi mới tẩm muối. Phá cố chỉ chích rượu: ngâm phá cố chỉ (10kg) trong rượu (2 lít), để 1 giờ cho hút hết rượu rồi sao nhỏ lửa cho đến khi có mùi thơm.
3.Phương dược & liều dùng
Liều dùng hằng ngày 4-12g dưới dạng thuốc sắc, thuốc bột hoặc viên hoàn.
Thường phối hợp với các vị thuốc khác trong các trường hợp sau:
Trị liệt dương: phá cố chỉ, thỏ ty tử, hồ đào nhục, mỗi vị 9g, trầm hương 2g. Tất cả tán bột, rây mịn, trộn với mật ong làm viên. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 9-18g với nước muỗi loãng.
Hoặc phá cố chỉ, hà thủ ô đỏ, trâu cổ, kỳ tử mỗi vị 40g, liên nhục 20g, cao ban long, thục địa, mỗi vị 16g; quế 10g. Tất cả tán bột, làm viên. Ngày uống 20-40g.
Trị di tinh, tiểu són, tiểu không tự chủ: phá cố chỉ 12g, nhân hạt máu chó, đương qui, ba kích, thục địa tẩm rượu sao, mỗi vị 10g; hồi hương, nhục quế, mỗi vị 16g. Tán bột mịn, làm viên, uống mỗi ngày 20-30g. Hoặc phá cố chỉ 12g; liên nhục 16g; sừng nai, ba kích, thỏ ty tử, hoàng tinh, hoài sơn, mỗi vị 10g. Tán bột uống 30g mỗi ngày hoặc sắc uống mỗi ngày 1 thang
Phạm ngọc
Liên Hệ Lương Y
Gọi ngay